Stres

W obecnych czasach tempo życia, oczekiwania i wyzwania, z którymi się stykamy, sprawiają, że stres jest obecny w naszej codzienności. Jednak czy zastanawiałeś/-łaś się kiedyś, czym ten „stres” w sumie jest, jak się pojawia i jak przebiega? Poniższy post ma na celu przybliżenie tematyki stresu.

Sposoby rozumienia pojęcia stres

  1. jako bodziec – wydarzenia lub sytuacje występujące w otoczeniu, które wywołują u ludzi stan napięcia i silne emocje, najczęściej nieprzyjemne
  2. jako reakcja – fizjologiczne i psychologiczne następstwa doświadczanych wydarzeń (stresorów)
  3. jako transakcja – rodzaj interakcji między jednostką a otoczeniem, w której ważna jest interpretacja wydarzenia wywołującego stres.

Fazy stresu psychologicznego

  1. faza mobilizacji (początkowa) – sprawniej przebiegają procesy spostrzegania i myślenia, reakcje są intensywniejsze i szybsze, zachowanie zmienia się stosownie do sytuacji
  2. faza rozstrojenia (środkowa) – stres się przedłuża, wskutek ciągłej mobilizacji organizmu dochodzi do obniżenia poziomu czynności psychicznych; pojawiają się trudności z koncentracją uwagi, rozkojarzenie, luki w pamięci, myślenie logiczne jest zaburzone, brak przewidywania skutków własnego działania
  • faza destrukcji (końcowa) – żadna czynność nie jest wykonywana poprawnie; następuje niezdolność prawidłowej oceny sytuacji, gwałtowne obniżenie poziomu motywacji do radzenia sobie, możemy szukać pomocy, płakać lub izolować się, pojawia się chęć poddania się, ucieczki, może wystąpić agresja przeciw przedmiotom, innym ludziom, a nawet sobie.

Interpretacja stresu i reakcje na sytuację stresową

Sytuacja: Rozpoczęcie nowej pracy w innym niż dotychczas wykonywanym zawodzie.

Osoba nr 1:

  • osobowość: jest bardziej ekstrawertykiem, lubi zawierać nowe znajomości, lubi wyzwania, jest bardziej optymistyczna
  • ocena sytuacji: jest podekscytowana rozpoczęciem nowej pracy, chce poznać nowe osoby, zamierza przyłożyć się do swoich obowiązków i nauczyć się czegoś nowego
  • radzenie sobie: idzie do pracy z uśmiechem, pełna nadziei, inicjuje rozmowy ze współpracownikami, angażuje się w swoje obowiązki, a jeśli czegoś nie wie, to zadaje pytania
  • skutki: ma dobry humor, zawiera nowe znajomości, szef chwali ją za świetne poradzenie sobie w pierwszym dniu pracy, nauczyła się wielu ciekawych rzeczy.

Osoba nr 2:

  • osobowość: jest bardziej introwertykiem, nie lubi zawierać nowych znajomości, w sytuacjach nowych nie czuje się pewnie, jest bardziej pesymistyczna
  • ocena sytuacji: obawia się nowej pracy, wydaje jej się, że nikt jej nie polubi, nie czuje sensu w angażowaniu się w swoje obowiązki, bo posiada przekonanie, że nie nadaje się na to stanowisko, więc w sumie nie ma motywacji do nauki czegoś nowego
  • radzenie sobie: ledwo dociera do pracy przygnębiona i z brakiem nadziei, nie inicjuje rozmów ze współpracownikami, nie angażuje się w swoje obowiązki i nie zadaje pytań
  • skutki: ma zły humor, nie zawarła nowych znajomości, szef zwrócił jej kilka razy uwagę, nie nauczyła się za wiele.

Kto odczuwa mniejszy stres? Osoba nr 1.

Kto odczuwa większy stres? Osoba nr 2.

Niby ta sama sytuacja, a jak różne mogą być jej interpretacje i reakcje na nią…

Powyższy przykład ukazuje, że stres to nasza subiektywna interpretacja sytuacji, a nie obiektywny fakt.

Autor: psycholog mgr Natalia Wrona