Urlop to ważny przywilej dla pracownika. Poza urlopem wypoczynkowym, który zazwyczaj jest wykorzystywany po to, aby zregenerować swoje siły są też inne rodzaje urlopów przeznaczone w zależności do okoliczności. Czy znasz wszystkie rodzajów urlopów?

Wyróżniamy następujące rodzaje urlopów:

  1. Urlop wypoczynkowy
  2. Urlop na żądanie
  3. Urlop okolicznościowy
  4. Urlop szkoleniowy
  5. Urlop związany z narodzinami dziecka
  6. Urlop bezpłatny

Urlop wypoczynkowy

Najbardziej znany urlop, który każdy z nas wykorzystuje aby wyjechać na wakacje lub po prostu odpocząć. W zależności od stażu pracy przysługuje nam 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Więcej informacji o tym ile dni urlopu Ci przysługuje, znajdziesz w artykule Urlop wypoczynkowy – ile dni mi przysługuje?

Urlop na żądanie

Urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego, jednak w przeciwieństwie do tego urlopu jest on przeznaczony w nagłych przypadkach. Urlop wypoczynkowy należy zaplanować z wyprzedzeniem, o urlop na żądanie możemy wnioskować w tym samym dniu, przed rozpoczęciem pracy. W ciągu roku można wykorzystać 4 dni urlopu na żądanie.

Urlop okolicznościowy

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej pracownikowi przysługuje urlop ze względu na ważne wydarzenia takie, jak ślub, śmierć bliskich czy narodziny dziecka. Urlop okolicznościowy powinien odbyć się w terminie zaistnienia okoliczności. Wniosek powinien również posiadać dokument potwierdzający tę okoliczność, na przykład akt zgonu.

Urlop okolicznościowy przysługuje w wymiarze:

  • 2 dni –w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy
  • 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką

Urlop szkoleniowy

Pracownik podnoszący swoje kwalifikacje ma również możliwość skorzystania z urlopu szkoleniowego. Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Według artykułu 103 Kodeksu pracy urlop szkoleniowy przysługuje w wymiarze:

  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych
  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego
  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
  • 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Za czas urlopu szkoleniowego, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Urlop związany z narodzinami dziecka

Kolejny rodzaj urlopu to urlop macierzyński oraz rodzicielski. Kobieta ma prawo do 20 tygodni urlopu, z czego 6 tygodni może zostać wykorzystane przed porodem. Wymiar urlopu macierzyńskiego jest również uzależniony od liczby urodzonych dzieci:

  • bliźnięta – 31 tygodni.
  • trojaczki i więcej 37 tygodni.

Z kolei urlop rodzicielski  wynosi maksymalnie 32 tygodnie przy jednym dziecku lub 34 przy kilkorgu, przy czym przebywać może na nim zamiennie matka i ojciec lub oboje rodziców równocześnie.

Urlop bezpłatny

Pracownik ma również możliwość skorzystania z urlopu bezpłatnego. Często urlop ten wykorzystywany jest w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na mocy porozumienia (art. 174 Kodeksu pracy). Urlop bezpłatny może być również wykorzystany w innym celu, na przykład z powodów osobistych. Należy jednak pamiętać, że przy udzieleniu urlopu dłuższego niż 3 miesiące pracodawca może odwołać pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.